Home / Choroby / Jaskra – dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy choroby
jaskra

Jaskra – dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy choroby

Jaskra jest chorobą oczu, która powoduje stopniowe pogarszanie widzenia, aż do jego całkowitej utraty. Receptą na sukces w walce z tą groźną chorobą jest znajomość jej objawów, która pozwoli wcześnie podjąć leczenie, a jeszcze lepiej świadomość przyczyn jaskry, która powinna skłonić osoby z tzw. grupy ryzyka do wczesnego podjęcia diagnostyki w ramach badań profilaktycznych, zanim jakiekolwiek objawy się pojawią.

Jaskra to niejednorodna choroba

Często można spotkać się ze stwierdzeniem, że jaskra to choroba wynikająca z podwyższonego ciśnienia w gałce ocznej. Nie jest to do końca prawda, choć rzeczywiście spora część przypadków jaskry wiąże się ze wzrostem ciśnienia śródgałkowego. Istnieją jednak przypadki jaskry, w których ciśnienie śródgałkowe pozostaje w normie, a także przypadki tzw. nadciśnienia ocznego, w którym ciśnienie śródgałkowe jest podwyższone, a jaskry nie ma. Istotą jaskry nie jest bowiem wartość ciśnienia wewnątrz gałki ocznej, ale uszkodzenie nerwu wzrokowego, które może być spowodowane w różnych mechanizmach.
Warto wiedzieć, że w gałce ocznej ciągle zachodzą procesy wytwarzania i usuwania płynu, nazywanego cieczą wodnistą. Za produkcję tego płynu odpowiada ciało rzęskowe, zaś jego nadmiar usuwany jest z gałki ocznej w tzw. kącie przesączania, w przedniej części oka, poprzez struktury nazywane siateczką beleczkowania, a następnie kanały Schlemma i tą drogą do układu żylnego. Stąd w nazewnictwie jaskry używa się określeń: jaskra z otwartym kątem przesączania, z zamykającym się kątem przesączania oraz ostry atak jaskry, w którym dochodzi do nagłego zamknięcia kąta przesączania i gwałtownego wzrostu ciśnienia w gałce ocznej.

Objawy jaskry

Wczesnemu wykrywaniu jaskry z pewnością nie sprzyja fakt, że większość chorych na wczesnym etapie choroby nie ma żadnych objawów. Taka sytuacja zazwyczaj dotyczy jaskry z otwartym kątem przesączania, kiedy ciśnienie wewnątrzgałkowe znajduje się w normie lub jest tylko nieznacznie podwyższone, a uszkodzenie nerwu wzrokowego postępuje. Jeśli jednak pojawią się objawy, to głównym z nich jest upośledzenie widzenia obwodowego, trudne do samodzielnego zauważenia przez chorych. Często jedyną wskazówką dla chorych, sugerującą, że ich pole widzenia się zawężyło, jest częstsze potykanie się, czy przypadkowe strącanie różnych przedmiotów ze stołu. Zauważalne ubytki w polu widzenia, np. łukowate mroczki, pojawiają się zazwyczaj w późniejszych etapach choroby.

W przypadku jaskry z przewlekłym zamykaniem się kąta przesączania mogą pojawiać się, zazwyczaj okresowo, bóle głowy, niewielki ból gałki ocznej, czy zamazane widzenie. Często takie objawy występują w sytuacji poszerzania się źrenicy, co mam miejsce w przypadku przebywania w ciemnych pomieszczeniach, wieczorami, czy przy słabszym świetle.

Wreszcie jaskra może objawić się pod postacią stanu nagłego w okulistyce, wymagającego natychmiastowego leczenia, a więc ostrego ataku jaskry. Charakterystyczne dla tego stanu objawy trudno przeoczyć, gdyż należą do nich: silny ból gałki ocznej, ból głowy, wymioty oraz postrzeganie tęczowej obwódki wokół źródeł światła (tzw. halo). Ponadto zazwyczaj oko staje się czerwone i łzawi. W takiej sytuacji nie należy czekać z wizytą u lekarza, gdyż ostry atak jaskry może w krótkim czasie spowodować nieodwracalne uszkodzenie wzroku.

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Badania profilaktyczne w kierunku jaskry są kluczowe we wczesnym jej uchwyceniu, najlepiej na etapie bezobjawowym. Obejmują one: badanie dna oka (oftalmoskopię), badanie pola widzenia i badanie ciśnienia w gałce ocznej, przy czym to ostatnie niesie ze sobą najmniejszą wartość diagnostyczną.

Kilka stanów, nie tylko chorobowych, predysponuje do zachorowania na jaskrę, dlatego osoby z grupy ryzyka tej choroby powinny skorzystać z badań przesiewowych w jej kierunku. Jaskra jest chorobą, której częstość wzrasta wraz z wiekiem. Z tego też powodu zaleca się, by po 40 r.ż. każdy raz na dwa lata poddawał się badaniom profilaktycznym. Inne czynniki ryzyka wystąpienia jaskry to: dodatni wywiad rodzinny, krótkowzroczność, nadwzroczność, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, stosowanie kortykosteroidów. Ich obecność w korelacji z wiekiem może zmienić zalecenie co do częstości badań profilaktycznych z „co dwa lata” na „co roku”. Pod uwagę należy także brać inne, słabsze czynniki ryzyka jaskry, jak: palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, przewlekły stres czy otyłość.

Warto wiedzieć ponadto, że jako przyczyny jaskry wymienia się także wady rozwojowe, prowadzące do tzw. jaskry wrodzonej, czy wszelakie zaburzenia w obrębie gałki ocznej, jej urazy, zapalenia, zabiegi chirurgiczne, a także niektóre choroby układowe, czy efekt uboczny stosowanych leków.

Na szczęście współczesna medycyna potrafi poradzić sobie z jaskrą, czy to farmakologicznie, czy poprzez zabieg chirurgiczny lub laserowy. Warto więc wykryć chorobę na etapie, na którym nie ma jeszcze zmian nieodwracalnych.

Sprawdź również!

lekarz

Nowoczesne metody kontroli glikemii – sensory CGM I FGM

Poznaj skuteczne metody kontroli glikemii. Odzyskaj kontrolę nad cukrzycą dzięki sensorom CGM i FGM! Codzienne, …

Dodaj komentarz