Gardłowe dolegliwości większości z nas kojarzą się głównie zapaleniem, chrypką lub anginą, które można zdiagnozować w gabinecie lekarza rodzinnego. Praktyka lekarska zna jednak inne sposoby badania gardła i krtani, które są w stanie określić bardziej skomplikowane choroby.
Podstawowe, a zarazem najbardziej popularne badanie gardła jest wykonywane przez lekarza pierwszego kontaktu. Wymaga ono od pacjenta otworzenia jamy ustnej i wyciągnięcia języka, który lekarz podtrzymuje jednorazową szpatułką uzyskując wgląd wgłąb jamy gardłowej. W ten sposób można określić stan zapalny, zabarwienie błony śluzowej i rozpulchnienie migdałków oraz ewentualny nalot. Na jego podstawie oraz w oparciu o badania palpacyjne węzłów chłonnych, medyk jest w stanie określić najczęstsze dolegliwości – zapalenie wirusowe lub bakteryjne gardła. Tego typu wizyty zwykle kończą się przepisaniem pacjentowi jednego z dobrze znanych sposobów przeciwdziałania infekcji – suplementów diety na ból gardła, płukanek, leków na ból gardła lub inhalacji i zaproszeniem na kolejną wizytę kontrolną. Co jednak, jeśli ból nie ustępuje lub dręczy nas w tych partiach, których lekarz rodzinny nie jest w stanie dostrzec w swoim gabinecie?
Krtaniową część górnych dróg oddechowych można badać wykorzystując metodę laryngoskopii pośredniej. Badanie odbywa się z wykorzystaniem lusterka krtaniowego, w którym lekarz obserwuje te struktury, do których nie ma wglądu w standardowym badaniu. Laryngoskopia pośrednia odbywa się w gabinecie laryngologa. Drugą odmianą tego badania jest laryngoskopia bezpośrednia. Ta z kolei ma miejsce w przestrzeni sali operacyjnej. Znieczulonemu i zaintubowanemu pacjentowi wprowadza się elastyczny endoskop dający obraz krtani. Badanie może być przeprowadzone w razie konieczności leczenia nowotworu krtani.
Innym testem wykonywanym w warunkach operacyjnych jest mikrolaryngoskopia. Jest ona również stosowana do diagnozowania i leczenia zmian rakowych. Poddawany badaniu pacjent jest znieczulony i zaintubowany, a do jego jamy gardłowej zostaje wprowadzany mikroskop operacyjny z okularem. Dzięki nim lekarz prowadzący zabieg ma obraz guza i może pobrać wycinek zainfekowanego obszaru do badań histopatologicznych. W ten sposób można usuwać również zmiany w krtani (np. brodawczaki, polipy). Wskazaniami do przeprowadzenia tego badania mogą być: przewlekły kaszel i chrypka, uczucie ciała obcego w krtani, ból ucha, zmiana barwy głosu oraz bezgłos.
Kolejnym badaniem, o którym warto wspomnieć w tym miejscu jest wideolaryngoskopia. Wykonuje się ją z użyciem laryngoskopu (sztywnego endoskopu) wyposażonego w kamerę. Ten sposób umożliwia precyzyjne oglądanie krtani i początkowego odcinka tchawicy w powiększeniu, także tych miejsc, które są niedostępne dla laryngoskopii pośredniej. Wideolaryngoskopię stosuje się w diagnozowaniu chorób krtani, tchawicy oraz jako rozpoznanie przed zabiegami tarczycy.
Inną odmianą laryngoskopii jest laryngostroboskopia. Badanie to jest skutecznym sposobem rozpoznawania zmian nowotworowych w ich wczesnym stadium. Jest to mało inwazyjne badanie pozwalające określić różne parametry głosu (jego charakter, sposób tworzenia, czas fonacji czy zdolność kompensacyjną krtani) w oparciu ocenę drgań fal głosowych.