Porządny Lekarz Porządna dawka informacji o zdrowiu i medycynie
Podobne artykuły
Zarówno wolne rodniki, jak i przeciwutleniacze są niezbędne w organizmie – to mediatory i regulatory wielu procesów życiowych. Jednak, gdy równowaga między nimi zostaje zakłócona, dochodzi do tzw. stresu oksydacyjnego. Jest to stan, w którym nadmiernie wzrasta liczba reaktywnych form tlenu lub obniża się poziom obrony antyoksydacyjnej. Stres oksydacyjny (zwłaszcza przewlekły) może przyczyniać się do rozwoju wielu chorób, w tym chorób narządu wzroku, jak zaćma, jaskra czy wyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD). By zapobiegać jego groźnym skutkom, należy wzbogacić dietę w antyoksydanty lub stosować suplementację. (1,2)
Antyoksydacyjna obrona organizmu
Wyróżnia się enzymatyczne i nieenzymatyczne antyoksydacyjne mechanizmy ochronne. (1,2)
Na działanie enzymów antyoksydacyjnych istotny wpływ wywiera obecność (i odpowiednie stężenie) manganu, cynku i selenu w organizmie. Mikroelementy te wspierają utrzymywanie fizjologicznej równowagi oksydacyjnej. (2)
Do nieenzymatycznej obrony antyoksydacyjnej należą np. witaminy C i E, glutation, karotenoidy. (2)
Profilaktyka stresu oksydacyjnego: glutation, kwas askorbinowy, cynk i selen
Glutation to jeden z czołowych przeciwutleniaczy, od którego w dużym stopniu zależy przebieg procesów detoksykacji komórkowej. Nie tylko neutralizuje wolne rodniki, ale wspomaga przeciwutleniającą aktywność innych związków antyoksydacyjnych. Prekursorem glutationu jest cysteina, którą warto spożywać. (2)
Kwas askorbinowy (witamina C) jest antyoksydantem, który można dostarczać z dietą, ale organizm również potrafi go syntetyzować. Jego działanie pozwala obniżyć toksyczność wolnych form tlenu i zredukować ich szkodliwy wpływ na komórki. Kwas askorbinowy wspomaga również regenerację witaminy E, wykazuje protekcyjną aktywność wobec fotoreceptorów siatkówki i zapobiega ich uszkodzeniom pod wpływem ekspozycji na światło. (2)
W profilaktyce stresu oksydacyjnego należy uwzględnić też cynk i selen, które uczestniczą w procesach metabolicznych siatkówki i regulują pracę jej enzymów. Niewystarczająca podaż cynku może przyczyniać się do rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej. (2)
Jak jeszcze zapobiegać stresowi oksydacyjnemu?
Kolejnym elementem obrony antyoksydacyjnej jest α-Tokoferol (witamina E), który wpływa na przerwanie łańcuchowych reakcji wolnorodnikowych, zapobiega utlenianiu lipidów, chroni przed uszkodzeniem struktury białek oraz reguluje aktywność niektórych enzymów. Wyższe stężenie witaminy E w surowicy krwi obniża ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej. Natomiast niższe stężenia witamin A i E przyczyniają się do niekorzystnych zmian w obrębie fotoreceptorów siatkówki i prowadzą do ich utraty. (2)
Stresowi oksydacyjnemu zapobiegają też karetonoidy, w szczególności luteina i zeaksantyna, które nie dopuszczają do uszkodzeń siatkówki indukowanych przez światło. Ich wyższe stężenie w siatkówce oka zmniejsza ryzyko chorób zwyrodnieniowych i degeneracyjnych związanych z wiekiem. (2)
Wyniki badań klinicznych wykazują, że wysokie stężenia karotenoidów i innych związków przeciwutleniających stanowią ważny element profilaktyki zwyrodnienia plamki żółtej. Dlatego – jeśli podaż tych substancji z dietą jest niewystarczająca – zaleca się suplement diety, jak Lutezan, który zawiera m.in. ekstrakt z owoców borówki czernicy (z antocyjanidynami), witaminy C i E, luteinę, zeaksantynę, cynk, selen, miedź. (2,3)
Jakie jeszcze mogą być skutki i więcej na ten temat przeczytasz tutaj >>
1. Zabłocka A., Janusz M. Dwa oblicza wolnych rodników tlenowych. Postepy Hig Med Dosw. 2008;62:118-124
2. Wolski T., Kalisz O., Gerkowicz M. et al. Rola i znaczenie antyoksydantów w medycynie ze szczególnym uwzględnieniem chorób oczu. Post Fitoter. 2007;2:82-90
3. Lutezan (preparat złożony) – kapsułki. https://bazalekow.mp.pl/lek/89155,Lutezan-kapsulki Data dostępu: 29.05.2017
