Porządny Lekarz Porządna dawka informacji o zdrowiu i medycynie
Podobne artykuły
Jak wygląda prawidłowy rozwój ruchowy niemowlęcia w pierwszym roku życia?
Agnieszka Popowicz: Mówimy, że prawidłowy rozwój niemowlęcia przebiega w kierunku Proksymalno- dystalnym i cefalokaudalnym. Proksymalno-dystalnym, czyli najpierw dziecko uzyskuje stabilność centralną (tułowia) aby uzyskać swobodne ruchy kończyn górnych i dolnych. Cefalo- kaudalny czyli kontrola ruchowa następuje od głowy aż po kończyny. Oznacza to, że najpierw niemowlę osiąga kontrolę głowy, tułowia a później kończyn górnych i dolnych. Prawidłowy rozwój niemowlęcia przebiega „Od maksymalnego podporu i minimalnej równowagi do minimalnego podporu i maksymalnej równowagi”.
Co to są kamienie milowe rozwoju dziecka?
Agnieszka Popowicz: Są to określone zdolności i umiejętności, które dziecko osiąga w odpowiednim dla siebie czasie.
Jak rozwija się niemowlę w pierwszym miesiącu życia?
Agnieszka Popowicz: U noworodka dominuje napięcie zgięciowe (biodra, kolana, łokcie, stopy). Jego główka ustawiona jest asymetrycznie, aby nie doszło do zachłyśnięcia pokarmem. Potrafi ją obracać z boku na bok.
Noworodki najlepiej widzą z odległości 20 do 23cm. Najlepiej skupiają wzrok na zabawkach kontrastowych np. biało- czarnych. Gałki oczne niemowląt w tym okresie poruszają się razem z głową, gdyż nie ma rozdzielności między ruchem głowy i gałek ocznych. Noworodki nie zauważają swoich rąk, gdyż nie są one jeszcze w zasięgu ich pola widzenia.
W pierwszym miesiącu życia niemowlę poddawane jest działaniu aktywności odruchowej tzw. (automatyzmom ruchowym): Występuje odruch chwytny rąk (do 3 m) Jest to ugięcie palców i przywiedzenie kciuka wywołane stymulacją dotykową wewnętrznej części dłoni (głównie strony łokciowej) oraz odruch chwytny stóp -(do 12mc) polegający na zgięciu wszystkich palców stóp. Odruch szukania (do 3,4 m.ż), który polega na zwrocie głowy, ust i języka w kierunku bodźca drażniącego i zapewniający odżywianie oraz odruch ssania.
Jakie nieprawidłowości można zaobserwować w pierwszym miesiącu życia niemowlęcia?
Agnieszka Popowicz: Sygnały, które mogą niepokoić to: Trudność niemowlęcia ze ssaniem. Silnie jego odginanie głowy oraz asymetryczne jej ustawienie tylko na jedną stronę. Układanie ciała w kształt litery c, Zaciskanie dłoni w pięść (z kciukiem schowanym w dłoni) lub w ogóle brak odruchu chwytnego. Płaczliwość i niechęć do przebywania na brzuchu.
Jak rozwija się niemowlę w drugim miesiącu życia?
Agnieszka Popowicz: Drugi miesiąc życia niemowlęcia jest okresem asymetrii. Niemowlę ustawia głowę w asymetrii. Dominuje tzw. ATOS-Asymetryczny toniczny odruch szyjny. Jest to odruch, który występuje po obydwu stronach. Jest on najwyraźniejszy w 2 mc. Może trwać do 6m Polega on na wyproście kończyn w kierunku, w którym zwrócona jest twarz i zgięcie po stronie przeciwnej.
W tym okresie rozpoczyna się okres koordynacji wzrokowo-ruchowej. Niemowlę widzi rękę po stronie twarzowej, widzi zabawkę i próbuje do niej sięgnąć, lecz nie jest jeszcze w stanie jej chwycić. Odruch chwytny jest dalej aktywny.
Niemowlę potrafi wodzić wzrokiem od boku do linii pośrodkowej i od linii pośrodkowej do boku. Zaczyna się widzenie obuoczne. W pozycji na brzuszku niemowlę unosi głowę do kąta 45 stopni. Unosi ją symetrycznie.
Występuje tzw. Astazja – niemożność stania i Abazja – brak chodzenia.
Ważnym osiągnięciem społecznym jest pojawienie się „Uśmiechu Społecznego” – jest to reakcja na uśmiech opiekuna, rodzica.
Co może zaniepokoić w drugim miesiącu życia niemowlęcia?
Agnieszka Popowicz: Jeżeli niemowlę asymetryczne ustawia głowę tylko na jedną stronę. Gdy w pozycji na brzuchu nadmiernie odgina swój grzbiet podczas unoszenia głowy. Jeżeli obserwujemy wzmożone napięcie kończyn górnych i kończyn dolnych warto te objawy skonsultować z fizjoterapeutą pediatrycznym.
Czym charakteryzuje się prawidłowy rozwój niemowlęcia w 3 miesiącu życia?
Agnieszka Popowicz: Mówimy, że trzeci miesiąc życia dziecka to etap symetrii. Prawidłowe jest, aby niemowlę w tym okresie utrzymywało główkę w linii środkowej ciała. Kształtuje się wtedy prawidłowy schemat ciała. Niemowlę zaczyna bawić się obydwiema rączkami, wkładać je do buzi, dotykać swojej twarzy. Zanika odruch chwytny dłoni. Ustawia gałki oczne w symetrii i potrafi wodzić wzrokiem w zakresie 180 stopni. W leżeniu na pleckach dziecko potrafi unosić miednicę i kopać nóżkami. W pozycji leżącej na brzuszku niemowlę podpiera się na przedramionach i unosi główkę do kąta 45-90stopni.
Co może zaniepokoić w rozwoju dziecka w 3 miesiącu życia?
Agnieszka Popowicz: Jeżeli niemowlę nie utrzymuje główki w linii środkowej ciała, wkłada do ust tylko jedną rączkę, pręży się i wygina, nie lubi pozycji leżącej na brzuszku a położony mocno odgina się do tyłu są to objawy warte skonsultowania ze specjalistą.
Jak rozwija się niemowlę w czwartym miesiącu życia?
Agnieszka Popowicz: Niemowlę w tym okresie potrafi obracać się na boki. Ćwiczy w ten sposób wydłużanie obciążonego boczku. Potrafi dotykać rączkami swoich kolan i pupy. Wyciąga rączki do zabawek. Chwyta zabawki i potrafi wkładać je do ust. W pozycji leżącej na brzuchu niemowlę unosi głowę pod kątem 90 stopni i klatkę piersiową. Podpiera się na łokciach wysuniętych przed linię barków. Może również unosić się na wyprostowanych ramionach.
Co może zaniepokoić w czwartym miesiącu życia niemowlęcia?
Agnieszka Popowicz: Próba trakcyjna to badanie, które wykonuje lekarz lub fizjoterapeuta. Ma ona na celu sprawdzenie aktywności mięśni zginaczy szyi. Jeżeli dziecko w tym okresie nie unosi główki w próbie trakcyjnej, jeżeli leży na pleckach mało aktywnie w pozycji tzw „żabki”, w pozycji na brzuchu nie lubi przebywać bądź ledwo utrzymuje ciężar na przedramionach warto skonsultować maluszka ze specjalistą.
Jak wygląda rozwój maluszka w piątym miesiącu życia?
Agnieszka Popowicz: Niemowlę uczy się w tym okresie przewracać z pleców na brzuch. Doskonali wydłużanie obciążanego boku i skracanie drugiego boczku. W pozycji na brzuszku podpiera się na wyprostowanych kończynach górnych. W pozycji leżącej na pleckach bardzo ważną nową umiejętnością jest łapanie dłońmi swoich stóp. W ten sposób niemowlę doskonali rozwój stopy oraz supinację przedramienia. Pojawia się tzw. „pływanie” w pozycji na brzuszku niemowlę unosi głowę, odchyla tułów i ugina kończyny górne. W prawidłowym rozwoju dziecko przechodzi od pływania do pozycji tzw. wysokiego podporu.
Co może zaniepokoić w rozwoju niemowlęcia w 5 miesiącu życia?
Agnieszka Popowicz: Przedłużająca się asymetria, wykorzystywanie tylko jednej kończyny górnej do sięgania do zabawek bądź łapanie tylko jednej stopy, przewracanie się z plecków na brzuch tylko przez jeden boczek będą objawami nieprawidłowymi.
6 miesiąc niemowlęcia i co dalej?
Agnieszka Popowicz: Niemowlę wkłada swoje stopy do ust. ćwiczy tzw. koordynację ręka -noga -usta. Potrafi chwytać stopami przedmioty. Umiejętność ta jest ważna dla rozwoju stóp. Potrafi pełzać do tyłu oraz leżąc na brzuchu podnosić raz jedną rękę do zabawki a raz drugą. Niemowlę potrafi obracać się z brzucha na plecy. Pojawia się tzw. reakcja amfibi- niemowlę potrafi przyjąć pozycję boczną, w której ustawia nogę położoną wyżej prostopadle do podudzia z przodu. W tej pozycji dziecko trenuje wydłużanie obciążanego boku, skracanie drugiego boku oraz podpór stopy. Jest to pierwsze przygotowanie stopy do obciążenia.
Jakie mogą się pojawić nieprawidłowości w 6 miesiącu?
Agnieszka Popowicz: Asymetryczne pełzanie, przewroty tylko przez jeden bok, amfibia tylko na jednym boku.
Jakie nowe umiejętności zdobywa niemowlę w 7 miesiącu?
Agnieszka Popowicz: Niemowlę w 7 miesiącu pełza do przodu, wykonuje pivoty czyli ruchy wokół osi pępka w obydwie strony. Potrafi przyjąć pozycję czworaczą i wykonywać ruchy balansujące przód tył. Niemowlę posadzone w pozycji siedzącej ma kontrolę na tułowiem i biodrami, aby samodzielnie siedzieć. Sprężynuje-gdy niemowlę w pozycji stojącej jest podtrzymywane przez dorosłego pod pachami przykuca i odpycha się przez wyprost bioder, kolan i stawów skokowych.
Jakie nieprawidłowości możemy zaobserwować w 7 miesiącu?
Agnieszka Popowicz: Gdy niemowlę asymetrycznie pełza, asymetrycznie pivotuje.
Jak wygląda rozwój ruchowy niemowlęcia pomiędzy 8-12 miesiącem życia?
Agnieszka Popowicz: W 8 miesiącu życia dziecko przyjmuje pozycję czworaczą, balansuje w pozycji czworaczej, czworakuje, z pozycji czworaczej zaczyna samodzielnie siadać przez siad boczny, z pozycji czworaczej przechodzi do klęku oraz klęku jednonóż. W 9 miesiącu niemowlę potrafi już aktywnie siedzieć na guzach kulszowych. Potrafi samodzielnie usiąść z pozycji bocznej podpierając się na kończynie górnej. Zaczyna przemieszczać się w pozycji niedźwiadka, czyli z pozycji czworaczej unosi miednicę. W 10 miesiącu niemowlę zaczyna wstawać z klęku jednonóż. Rozpoczyna chodzenie bokiem wzdłuż mebli. Doskonali w ten sposób kontrolę miednicę oraz ćwiczy obciążanie stóp. 10/11miesiąc to czas, gdy niemowlę doskonali stanie samodzielne oraz podnoszenie upuszczonych przedmiotów z ziemi i wstawanie. W 12 miesiącu niemowlę rozpoczyna samodzielne chodzenie. Normą jest rozpoczęcie chodzenia przez dziecko pomiędzy 12-18 miesiącem życia.
Jakie nieprawidłowości mogą nas zaniepokoić w tym okresie?
Agnieszka Popowicz: Pozycja siedząca z asymetrycznym ustawieniem głowy i tułowia, pozycja siedząca wyłącznie na jednym pośladku, pozycja siedząca na kości krzyżowej(w tyłopochyleniu miednicy),Pozycja siedząca ze zgiętą zawsze jedną kończyną dolną i stopą koślawo ustawioną, siadanie z pozycji czworaczej tylko na jedną stronę, siadanie w tzw ”siad W”, poruszanie się na pośladkach, czworakowanie z kończynami dolnymi w dużym odwiedzeniu i koślawością stóp, czworakowanie z bardzo zaciśniętymi dłońmi lub palcami stóp, pełzanie asymetryczne, chodzenie bokiem tylko w jedną stronę , duże przeprosty kolan w pozycji stojącej, stanie wyłącznie na palcach, duża koślawość stóp w pozycji stojącej to sygnały, które warto skonsultować z specjalistą.
Jak wyglądają pierwsze kroki dziecka?
Agnieszka Popowicz: Niemowlę rozpoczyna samodzielne chodzenie pomiędzy 12-18 miesiącem życia. Pierwsze kroki pokonuje na szerokiej płaszczyźnie podparcia unosząc kończyny górne w górę dla lepszej stabilizacji.
Bibliografia:
- An Illustrated Guide to Normal Development Lois Bly.
- Edukacja sensomotoryczna niemowląt Małgorzata Matyja, Anna Gogola
